NIEUW
Podcast-serie Canon sociaal werk
Symposium erfgoed en sociaal werkSymposium 13 juni
1854 Thorbecke en de Armenwet. 1870 Helene Mercier grondlegster maatschappelijk werk
1871 Liefdadigheid naar Vermogen. Modernisering van de armenzorg. 1883 De sociale fabriek. Marie Kruseman was de eerste bedrijfsmaatschappelijk werkster. 1899 Opleidingsinrichting voor sociale arbeid. Begin van de professionalisering. 1901 Vereniging van Woningopzichteressen. Van woninginspectie tot huismeesterschap. 1903 Hulp voor onbehuisden - het echtpaar Jonker. Burgerij creëert algemene opvangvoorzieningen. 1905 Kinderwetten. Basis voor de kinderbescherming en het jeugdstrafrecht. 1913 Heleen ter Meulen. de start van het medisch maatschappelijk werk. 1918 Woonschool Zeeburgerdorp Van opvang van asocialen tot Tokkies-amusement 1946 Joods Maatschappelijk Werk De last van oorlog en vervolging 1947 Start beroepsvereniging(en) Maatschappelijk werkers verenigen zich 1947 Werken in wijken Eb en vloed in aandacht voor de wijk 1950 Marie Kamphuis  Social casework: empowerment avant la lettte 1952 Ministerie van Maatschappelijk Werk Van charitas naar professionele zorg 1962 Eerste beroepscode Beroepsnormen en beroepsethiek 1967 Milikowski en `Lof der onaangepastheid` Het perspectief van de kwetsbare burger 1970 Jongeren Advies Centrum (JAC) Bloei en inkapseling van de Alternatieve Hulpverlening 1975 Vrouwenhulpverlening Integratie in het maatschappelijk werk 1984 Fred Spijkers Maatschappelijk werker als klokkenluider 1984 Individuele hulpverlening Hernieuwde aandacht voor het handwerk 1987 Beroepsprofiel maatschappelijk werk 1990 Frontliniewerkers Eerherstel voor zorgzaam paternalisme 1994 Eerste hoogleraar maatschappelijk werk Leerstoel Marie Kamphuis stichting 2007 Wet maatschappelijke ondersteuning  Op weg naar een participatiesamenleving
Canon Maatschappelijk Werk
Toelichting
 
  homepage   volgende   laatste

Zorg en bijstand is zo oud als de mensheid, maar maatschappelijk werk als beroep is ontstaan in het laatste kwart van de negentiende eeuw. Die geschiedenis begint als de hulp meer wil zijn dan het geven van aalmoezen. Maatschappelijk werk als modern beroep profileerde zich omstreeks 1890 internationaal als wetenschappelijke filantropie. Dat hield vooral in: onderzoek doen naar de persoonlijke en maatschappelijke omstandigheden, individualisering van de hulp, een persoonlijke benadering 'van mens tot mens', verbindingen leggen tussen praktische hulp, advies en begeleiding, erop letten dat die gericht zijn op (het terugwinnen van) zelfredzaamheid. Het ging en gaat vaak om de combinatie van materiële en niet-materiële hulpverlening. Het maatschappelijk werk ijverde ook voor (verbetering van) sociale wetgeving. Een markant moment in de beginfase was de oprichting van een opleidingsinstituut.

Deze Canon wil de lezer aan de hand van vijfentwintig vensters kennis laten nemen van de geschiedenis (vanaf 1854) van het maatschappelijk werk. Elk venster vertelt een verhaal over een opmerkelijke gebeurtenis of trend die van invloed is geweest op het denken en doen met betrekking tot het maatschappelijk werk. Beroepsontwikkeling en beroepsorganisatie zijn daarbij belangrijke aandachtsgebieden. De Canon Maatschappelijk Werk werd op 16 mei 2014 in een bètaversie online gebracht.

De Canon Maatschappelijk Werk staat niet op zichzelf. Het is een onderdeel van een historisch project dat in 2007 van start is gegaan met het online brengen van de Canon Sociaal Werk (www.canonsociaalwerk.nl). Dit initiatief wil de bijzondere geschiedenis van het werk van sociale professionals actief voor het voetlicht halen. In beroepsopleidingen was daarvoor nog maar nauwelijks tijd ingeruimd en in het werkveld werd het verleden door fusies en schaalvergrotingsprocessen soms letterlijk weggegooid. Meer dan eens zijn archieven achteloos bij het grofvuil gezet. Het gevolg was dat het professionele ambacht los dreigt te raken van kennis, ervaringen en tradities en een al te gemakkelijke prooi werd van technocratische redeneringen. Met het verleden dreigde het ambt van sociale professional daarmee ook het vermogen om trots te zijn kwijt te raken.

Anders dan een boek is een digitaal product zoals deze Canon iets wat in beweging kan blijven. We hoeven voor verbeteringen niet te wachten tot de tweede druk; we voeren ze onmiddellijk in. Zo willen we met uw suggesties en tips aan de Canon Maatschappelijk Werk blijven sleutelen, zodat de Canon zich ontwikkelt tot een interactief kennisknooppunt dat professionals in de sociale hulpverlening helpt verder te kijken dan de waan van de dag en betrokkenen het trotse gevoel geeft dat ze deel uitmaken van een geschiedenis die de moeite van het vertellen waard is.

Reageren kan door een mail te sturen naar de redactie. Vindt u dat onderwerpen ten onrechte niet (of juist wel) aan de orde komen? Meldt het ons! Heeft u prachtig historisch materiaal dat wij goed zouden kunnen gebruiken? Laat het ons weten! Zou u in de vorm van foto’s, links of gescand materiaal iets willen toevoegen? Wij zijn zeer geïnteresseerd! Ziet u een fout of een onzorgvuldigheid? Aarzel niet om het ons te vertellen! Voor commentaar, suggesties, vragen en andere opmerkingen kunt u een mail sturen naar: maartenvanderlinde@planet.nl en/of jan@steyaert.org .

Utrecht, 16 mei 2014

Redactie Canon Maatschappelijk Werk

Schrijfgroep: Catharina Bakker, Marcel Krutzen, Jos van der Lans, Maurice van Lieshout, Maarten van der Linde, Ard Sprinkhuizen, Jan Steyaert.

Redactieadres:
Canon Maatschappelijk werk
p.a. Maarten van der Linde
Frans Halsstraat 18
3583 BP Utrecht

De Canon Maatschappelijk werk is een onderdeel van de Canon Sociaal Werk, een digitaal platform dat sinds 2007 de geschiedenis van de brede sociale sector en haar onderdelen ontsluit. Zie voor meer informatie de pagina 'Over de redactie van Canon Sociaal Werk'.

Publicatiedatum: 14-05-2014
Datum laatste wijziging :06-06-2014
Extra Lies Schilder, directeur van de beroepsvereniging NVMW:
"Het draait natuurlijk allemaal om mensen."
Bij de aanbieding van de Canon op 16 mei 2014 gaf Lies Schilder namens de beroepsvereniging een eerste reactie. Zij noemde de Canon een 'feest van ontmoeting' met bekende en minder bekende mensen die het maatschappelijk werk hebben gebracht tot waar het nu is. "Het draait natuurlijk allemaal om mensen en die mensen kijken je in de Canon aan. Dat doet iets met je, het roept een gevoel van verbondenheid op, je wordt geraakt. Het appelleert aan het zijn van een gemeenschap van mensen die de liefde voor een vak met elkaar delen en elkaar daarin ook aansteken."
Lees de reactie van Lies Schilder in zijn geheel, via de link bij literatuur hieronder.
Literatuur
  • PDF document Lies Schilder (2014), Dankwoord voor de ontvangst van de Canon maatschappeijk werk op 16 mei 2014 uit handen van Maarten van der Linde 
  • Henk Jongman, Mirjam Groen (2014), Maatschappelijk werk in uitvoering. Kijk op de praktijk. Groningen: Noordhoff Uitgevers. Tweede druk. Handboek met aandacht voor historisch perspectief.
  • Jan Bijlsma en Hay Janssen (2012), Sociaal werk in Nederland. Vijfhonderd jaar verheffen en verbinden. Bussum: Coutinho. Tweede, herziene druk. Thematisch opgezet handboek, op blz. 39-79 fraai overzicht van maatschappelijk werk door de eeuwen heen.
  • Maarten van der Linde (2013), Basisboek geschiedenis Sociaal Werk in Nederland. Amsterdam: SWP. Vijfde druk. Chronologisch geordend handboek met paragrafen over de ontwikkeling van het maatschappelijk werk.
  • Berteke Waaldijk (1996), Het Amerika der vrouw. Sekse en geschiedenis van maatschappelijk werk in Nederland en de Verenigde Staten. Groningen: Wolters Noordhoff. Standaardwerk.
  • Berteke Waaldijk, Jaap van der Stel en Geert van der Laan (red.), (1999), Honderd jaar sociale arbeid. Portretten en praktijken uit de geschiedenis van het maatschappelijk werk.  Assen: Van Gorcum. Opstellen over Helène Mercier, Marie Muller-Lulofs, Theo van der Woude, Gezina Bähler-Boerma, Mr. Hans Everts, Monseigneur Frans Frencken, Arie Querido, Marie Kamphuis, Jaap Koekebakker, Herman Milikowski en Bertje Jens.
 
  homepage   volgende   laatste