Het einde van de 19de eeuw wordt gekenmerkt door de opkomst van stedelijke industrie en de grote toeloop van nieuwe arbeiders uit het platteland. Er was sprake van een bevolkingsconcentratie in de steden, met verpaupering als gevolg. Huisvesting was slecht, de werkomstandigheden waren hard en onveilig, van enige georganiseerde onderlinge steun was nauwelijks sprake. De algemene levensverwachting lag laag. Deze sociale kwestie leidde eerder al tot de Pauselijke encycliek Rerum Novarum en het Charter van Quaregnon.

In verschillende steden zorgden deze omstandigheden voor onrust en oproer. Dat leidde onder meer tot de oprichting van een christelijke arbeiderspartij, die zich afzette tegen het katholieke conservatisme. In die ontwikkeling speelde de stad Aalst een belangrijke rol, omdat zowel Charles Woeste (als volksvertegenwoordiger en boegbeeld van de conservatieven) als Pieter en Adolf Daens er actief waren.
Pieter Daens was journalist en uitgever. In 1883 vroeg hij zijn broer priester Adolf Daens een ontwerp van programma voor de nieuwe christelijke volkspartij te schrijven. Na de invoering van het algemeen meervoudig stemrecht en de verkiezingen van 1894 kwam Adolf Daens in de Kamer. Zijn eerste toespraak op 21 december 1894 ging meteen over de organisatie van de armenzorg. Zijn standpunten en actieve politieke carrière leverden hem veel conflicten op met de Katholieke kerk en later ook met zijn eigen partij. Hij stierf in 1907.
Het historische belang van de gebroeders Daens ligt in hun aanklacht tegen de armoede en de politieke vertaling daarvan. Uit hun interpretatie van Rerum Novarum volgde een oproep aan de overheid om zich met armenzorg bezig te houden. Hun werk leidde ook tot de oprichting van een christelijke volkspartij, waaruit de huidige CD&V groeide.
De periode en plaats (1894, Aalst) kunnen symbool staan voor een kantelpunt in de sociale geschiedenis. In de vorige eeuwen was er overwegend sprake van verarming en verpaupering van loonarbeiders, nadien volgde een eeuw van maatschappelijke vooruitgang.

De broers Daens kregen hernieuwde bekendheid door het boek van Louis Paul Boon (1971), en later door de verfilming ervan in 1992 en de musicalversie uit 2008. Ter nagedachtenis van Adolf Daens staat er een standbeeld op het Werfplein in Aalst. Ook het Stedelijk Museum besteedt uitvoerig aandacht aan Daens.

Daens is niet alleen belangrijk als één van de grondleggers van een christendemocratische partij die gericht is op het wegwerken van sociale wantoestanden en het opbouwen van solidariteit tussen arm en rijk. Daens kan ook beschouwd worden als een voorbeeld van hoe sociaal werk zoekt naar structurele oplossingen voor problemen van individuen en huishoudens. Als iemand in armoede leeft, kan je een uitkering geven (OCMW, sociale zekerheid) en die persoon richting werk en inkomen begeleiden. Maar als de oorzaak van de armoede niet bij het individu ligt, maar er ook een schuld ligt op maatschappelijk niveau, moet je de inspanningen vanuit sociaal werk ook daar op richten. Dat is nog steeds relevant. Je kan in de actieve welvaaartstaat individuele werklozen wel aanspreken, maar als hun werkloosheid het gevolg is van de sluiting van een autofabriek, zijn andere acties ook nodig. Een maatschappelijk schuldmodel vraagt om structurele of politiserende hulpverlening.
Daens is nog steeds een symbool van de strijd tegen sociale ongelijkheid en sociaal onrecht, zowel in Vlaanderen als internationaal. Zo maakte Wereldsolidariteit een vergelijking tussen de kinderarbeid van Nette en de huidige kinderarbeid in de derde wereld.