'Dit is het eerste nummer van een krant voor alle mensen die in Nederland is een psychiatrische inrichting zitten. De mensen die dit eerste nummer gemaakt hebben vinden dat mensen die in inrichtingen zitten vaak onmondig gehouden worden, dat zij meestal niet krijgen waar zij recht op hebben, nl. vrijheid en als zij dat zelf willen een goede behandeling. In plaats daarvan moeten zij van alles slikken, zoals medicijnen die zij niet kennen, opsluiting die zij niet willen en stom werk dat nauwelijks vergoed wordt. Om maar niet te spreken van electroshocks en van de terreur die soms door verplegers wordt uitgeoefend als zij het bijvoorbeeld nodig vinden om patiënten hardhandige 'lesjes te leren'. In inrichtingen wordt met mensen op een manier omgesprongen die nergens anders in de normale maatschappij zou worden toegelaten.'
Zo introduceert in november 1973 de redactie het eerste proefnummer van de
Gekkenkrant. De redactie bestond deels uit mensen die ervaringen hadden met de psychiatrie, aangevuld met jonge critici van de psychiatrie, waaronder mensen die in hun verdere carrière nog van zich zouden doen spreken, zoals Geert Mak en Flip Schrameijer.
Van de
Gekkenkrant verschenen in totaal 42 nummers. In januari 1981 werd het laatste nummer uitgebracht, de redactie meende dat de formule was uitgewerkt, en dat er iets nieuws moest komen. In het laatste nummer schreven de redacteuren:
'Vroeger had de krant een voorlopersfunktie in akties, brieven en artikelen, maar de funktie van de krant is veranderd. Nu worden akties ook door andere groepen gevoerd, het nieuws in de psychiatrie wordt ook door andere bladen gebracht. Brieven worden nog steeds geschreven, maar gebeurt er nog wat mee? Ze hebben niet meer hetzelfde effekt. Wat betreft die dingen heeft de "Gekken"
krant zichzelf overleefd.'
Het woord "Gekken" is dan inmiddels al tussen aanhalingstekens gezet. Wat door de initiatiefnemers bedoeld was als geuzennaam werd door grote delen van de doelgroep toch als stigmatiserend ervaren. Na lange discussies stond er vanaf december 1975
"Gekken"krant op de voorkant.
De zeven jaargangen en 42 nummers representeren een unieke periode in de geestelijke gezondheidszorg in Nederland. Een periode waarin de opstandige patiënten en hun kritische medestanders voor het eerst en aanhoudend hun stem verheffen tegen de psychiatrie in een unieke combinatie van woede, humor en scherpe aanklachten. En met vaak zeer treffende beelden. En met grote gevolgen, want de psychiatrie veranderde, hoewel de meningen uiteenlopen over de vraag hoe fundamenteel die veranderingen welbeschouwd waren.
Op deze pagina's documenteert de Vereniging Canon sociaal werk deze bijzondere geschiedenis door de nummers van de Gekkenkrant online ter beschikbaar te stellen. De digitalisering is mogelijk gemaakt dankzij de welwillende medewerking van
Museum Dr. Guislain te Gent, een cultureel ijkpunt met betrekking tot de geschiedenis van en actuele discussies over psychiatrie en geestelijke gezondheid, zorg, en kunst en waanzin.
Klik op een van de voorkanten hieronder om een nummer te lezen en/of te downloaden.