|
Bram Peper (1940 - 2022)openbaar bestuur, samenlevingsopbouwwas burgemeester van Rotterdam en socioloog, noemde zichzelf in de jaren negentig ‘aanstichter’ van de Sociale Vernieuwing. In Memoriam Bram Peper, oud burgemeester van Rotterdam en socioloog, noemde zichzelf in de jaren negentig ‘aanstichter’ van de Sociale Vernieuwing. Een van zijn gevleugelde uitspraken luidde: ‘In Alkmaar begon de victorie en in Rotterdam de sociale vernieuwing.’ In de pauze van een raadsvergadering boden bewoners uit Oud Mathenesse, geflankeerd door opbouwwerker Johan Janssens, de burgemeester een boekje aan getiteld ‘De omkering’. Daarin wordt beschreven hoe ze zelf initiatief nemen tegen overlast door achterpaden af te sluiten met een hek, iedereen betaalt mee en bewoners wachten niet op maatregelen van woningbouwcorporatie of gemeente. Sociale vernieuwing greep voor Peper terug op de kracht van bewoners zelf om dingen te organiseren. ‘Dat functioneerde zo jarenlang in volksbuurten, met duivenverenigingen en allerlei andere clubs. Ik weet uit eigen waarneming hoe mensen dag organiseerden en zichzelf ontwikkelden.’ Het vertrek van veel bewoners in de jaren tachtig naar buitenwijken met de komst van buitenlanders zag Peper niet in de eerste plaats als teken van racisme. ‘Toen de zangvereniging, de kerk, het café en de kaartclub verdwenen, gingen bewoners op zoek naar een andere plek met meer sociale cohesie.’ Peper was zeer geïnteresseerd in opbouwwerk en samenlevingsopbouw. Hij scheef daarover zijn proefschrift Vorming van welzijnsbeleid als jong socioloog in de jaren zeventig. Als burgemeester was hij kritisch over ‘doorgeslagen welzijnsvoorzieningen’ en ‘de gedrogeerde verzorgingsstaat’ die mensen het eigen initiatief uit handen nam. Geef het geld rechtstreeks aan bewonersgroepen in plaats van aan welzijnsinstellingen met onduidelijke doelstellingen, luidde het pleidooi in zijn proefschrift. Peper bleef ook na zijn pensionering betrokken bij de ontwikkeling van opbouwwerk en samenlevingsopbouw als kritische meelezer bij de geschiedschrijving van het Rotterdamse opbouwwerk op de website opbouwwwerkinrotterdam.nl. Terugkijkend zette Peper ook vraagtekens bij het bejubelde ‘eigen initiatief’ en het vrije spel van maatschappelijk krachten. De staat moet ook functioneren als steun en toeverlaat voor mensen die het niet op eigen kracht redden, in de traditie van de sociaal-democratie. Peper hinkte vaak op, tenminste, twee gedachten. We zulken het plezier en de betrokkendheid missen waarmee hij zijn denkbeelden onder woorden wist te brengen. |