Rochelle   Griffin



Rochelle Griffin (1947 - 2025)


palliatieve zorg,


zag zich als ‘vroedvrouw van de overgang van leven naar dood’. Tijdens de aidsepidemie begeleidde ze hiv- patiënten onder meer met haar stichting Vuurvlinder.


* * *


Een bijna-doodervaring gooide in 1980 het leven van Rochelle Griffin op z’n kop. Ze was begin dertig en moest na een heftig auto-ongeluk acuut worden geopereerd. Toen zag ze, vanbuiten op haar lichaam toekijkend, hoe ze werd gereanimeerd. ‘Ik voelde me bevrijd en omringd door licht, intense liefde en onbeschrijflijke kleuren en schoonheid. Het was fantastisch’, zou ze later vaak zeggen.

Ze keerde terug naar de wereld, werd wakker in een gebroken lichaam en kreeg medicijnen tegen hallucinaties. Twee jaar lag ze in het ziekenhuis om te herstellen, maar pijnvrij en zonder rolstoel was ze nooit meer.

Vroedvrouw

Griffin was een Amerikaanse die na een vrolijke flowertijd in Californië naar Nederland was gekomen. Haar vader was hier directeur van de internationale school. Ze had vroedvrouw willen worden, maar begreep door het ongeluk dat haar taak lag in het begeleiden van zieken en stervenden. ‘Vroedvrouw van de overgang van leven naar dood’, zei ze zelf.

Een wegbereider vond ze in de Amerikaanse psychiater Elisabeth Kübler-Ross, deskundig op het terrein van rouwverwerking. Ze liep bij haar stage in een ziekenhuis in San Francisco, juist in de jaren dat het hiv-virus in de VS vele doden maakte.

oen ze weer terug was in Nederland diende zich ook hier de aidsepidemie in alle hevigheid aan. Griffin ging werken op de hiv-afdeling van het AMC in Amsterdam in samenwerking met de Schorerstichting. De patiënten waren veelal doodsbange jongens, vaak in paniek en in conflict met hun al even paniekerige ouders. Om ze buiten het ziekenhuis te kunnen begeleiden, richtte Griffin stichting Vuurvlinder op, en in workshops moedigde ze de patiënten aan hun emoties ruim baan te geven.

Spirituele kracht

Een tweede inspiratiebron werd de uit Vietnam gevluchte monnik Thích Nhât Hạnh, die woonde en werkte in Plum Village, een kloostergemeenschap in Frankrijk. ‘Ze viel voor de monnik en voor de gemeenschap’, zegt vriendin Jantien Lodder. ‘Ze voelde een spirituele kracht, die ze bij zichzelf nog niet had ontwikkeld.’ In een interview met de Ikon sprak ze over ‘zaadjes die naast haar rebelse, heftige kant zo meer aandacht kregen’. In 2004 werd ze ingewijd en kon ze zelf mensen ontvangen voor meditatie en onderwijs in Boeddha’s leer. ‘Ook Thích Nhât Hạnh logeerde bij ons’, vertelt Lodder.

Toen Griffin en zij elkaar voor het eerst ontmoetten, zat Lodder bij Lesbian Nation, een radicale en activistische stroming. Een andere wereld dan die van Griffin met haar vrouwelijke uitstraling en lange haren. Met ‘hooguit een zomerliefde’ hield Lodder de avances van Griffin af. Die antwoordde echter met: jij bent er voor altijd.

Lodder: ‘Zo is het gegaan. Ik ben haar gaandeweg gaan helpen met de uitvoering van haar ideeën. Zij was de pionier. In ons huis in Heerewaarden hadden we een gastenverblijf. Werk en privé liepen door elkaar. Professionele bijstand, noemde Rochelle dat.’

Ongelooflijk kranig

Collega Annemarie Willemars leerde Griffin kennen toen ze bij de aids-infolijn werkte en ontdekte dat er vrijwel geen aandacht was voor vrouwen en verslaafden met hiv en aids. ‘Mensen hoorden: je hebt aids, en dat was het’, zegt Willemars. ‘We hebben veel samengewerkt. Rochelle was een ongelooflijk kranige vrouw, met een krachtige, charismatische uitstraling. Patiënten waren bang en eenzaam, bij haar voelden ze zich veilig.’

Dankzij nieuwe medicatie liep het aantal aidsdoden fors terug en in 2010 kon de stichting Vuurvlinder worden opgeheven. Toen was Griffin al geridderd voor haar werk tijdens de zwartste periode van de aidscrisis in Nederland.

Ze overleed in een verzorgingshuis, fysiek opgebrand. Lodder: ‘Ze stierf een relatief zachte dood. Je hoorde haar nooit zeggen dat het slecht ging; je was onderweg naar de dood, dus ging je de goede kant op.’

Deze biografische schets is overgenomen uit de rubriek Postuum in de Volkskrant van 25 februari 2025.



Publicatiedatum: 28-02-2025
Datum laatste wijziging :28-02-2025
Auteur(s): Lidy Nicolasen,
Links



design by Anne Van De Genachte / built by Dutchlion 2015 / Onderhoud door Rstyle