1800 - VOORGESCHIEDENIS. Weeshuizen - kraamkamers van jeugdzorg. 1833 - Eerste jeugdgevangenis in Rotterdam. Tussen straffen en opvoeden.
1846 - Sint Aloysiusgesticht. Redden en opvoeden van verwaarloosde jeugd. 1881 Magdalenahuis - Zetten Zorg voor ongehuwde (tiener)moeders en hun kinderen 1872 Vereeniging tot Verbetering der Kleine Kinderbewaarplaatsen. Zorg voor het jonge kind 1874 - Ma tot Opvoeding van Weezen in het Huisgezin. Het ontstaan van de georganiseerde pleegzorg. 1883 - Vakantiekoloniën voor bleekneusjes en zenuwpeesjes. Van ondervoeding naar overgewicht. 1893 De kwestie-Neerbosch. Eerste mediahype in de jeugdzorg 1896 - Pro Juventute ONDER CONSTRUCTIE 1901 -Het consultatiebureau en ‘Rust, Reinheid en Regelmaat’. Van bakerpraat tot opvoedingsadviezen. 1903 -Elisabeth Boddaert en de pedagogische dagopvang. Verwaarloosde jeugd niet van ouders scheiden. 1904 Jan Klootsema en de ontwikkeling van de orthopedagogiek. Het etiketteren van afwijkend gedrag. 1905 - Kinderwetten. Basis voor de kinderbescherming en het jeugdstrafrecht. 1911 Nationaal Reizend Museum voor Ouders en Opvoeders. Van opvoedingsvoorlichting naar opvoedingsondersteuning 1915 - Reinheid, Rust, Regelmaat. Het strenge opvoeden. 1918 - Gunning, Kohnstamm, Langeveld - Academische Pedagogiek. Wetenschappelijke onderbouwing. 1920 - Speciaal onderwijs voor moeilijke kinderen. Van buitengewoon school naar passend onderwijs. 1928 - Medisch Opvoedkundige Bureaus. De opkomst en groei van de jeugd-ggz. 1933 Daan Mulock Houwer. Ervaringsdeskundige, hervormer, praktijkman en visionair 1945 - Beroepsopleidingen. Gestage professionalisering van jeugdzorgmedewerkers. 1950 -Dr. Spocks Baby- en kinderverzorging Opvoedingsadvies: van moraliserend naar psychologiserend. 1969 - Op zoek naar modern ouderschap. Democratisering van de opvoeding. 1970 - Jongeren Advies Centrum (JAC). Bloei en inkapseling van de Alternatieve Hulpverlening. 1972 - Vertrouwensartsen kindermishandeling. De langdurige ontkenning van een epidemie. 1977 -  Kinderopvang.  Luxe of noodzaak? 1993 - Families First. Pedagogische thuishulp, dienstbare professionals en de kracht van het netwerk 1994 Bureau Jeugdzorg Opkomst en ondergang 2004 Savanna. Professionals tussen bureaucratie en zorgvuldigheid. 2005 - Databank Effectieve Jeugdinterventies. Wat werkt en hoe weten we dat? 2012 - Seksueel misbruik en de commissies-Deetman/Samsom. Een inktzwart hoofdstuk.
Canon zorg voor de jeugd
Toelichting
eerste   vorige   homepage   volgende   laatste

Opvoeden is nooit eenvoudig geweest en heeft ten alle tijden geleid tot initiatieven om er het beste van te maken - weeshuizen, heropvoedingsgestichten, strafkampen, maar ook allerhande goedbedoelde adviezen aan ouders om hen te helpen de jeugd de weg te wijzen. Deze Canon wil de lezer aan de hand van vijfentwintig vensters kennis laten nemen van de moderne geschiedenis (vanaf 1800) van de zorg voor de jeugd. Elk venster vertelt een verhaal over een opmerkelijke gebeurtenis of trend die van invloed is geweest in het denken en doen met betrekking tot al dan niet problematische jongeren. De Canon Zorg voor de Jeugd werd in maart 2012 in een bètaversie online gebracht, waarna op 15 november 2012 een uitgebreide en verbeterde 1.0-versie werd gepresenteerd tijdens de jaarlijkse Muloch Houwer-lezing in het Kinderrechtenhuis te Leiden.

De Canon Zorg voor de Jeugd staat niet op zichzelf. Het is een onderdeel van een historisch project dat in 2007 van start is gergaan met het online brengen van de Canon Sociaal Werk (www.canonsociaalwerk.nl). Dit initiatief wil de bijzondere geschiedenis van het werk van sociale professionals actief voor het voetlicht halen. In beroepsopleidingen was daarvoor nog maar nauwelijks tijd ingeruimd en in het werkveld werd het verleden door fusies en schaalvergrotingsprocessen soms letterlijk weggegooid. Meer dan eens zijn archieven achteloos bij het grofvuil gezet. Het gevolg was dat het professionele ambacht los dreigt te raken van kennis, ervaringen en tradities en een al te gemakkelijke prooi werd van technocratsche redeneringen. Met het verleden dreigde het ambt van sociale professional daarmee ook het vermogen om trots te zijn kwijt te raken.

De Canon Zorg voor de Jeugd neemt u mee langs de hoogtepunten en bijzonderheden van de moderne geschiedenis van de zorg voor jeugdigen, van de betrokkenheid bij het opgroeien en opvoeden. De Canon begint in de negentiende eeuw, niet omdat wat daaraan vooraf ging niet de moeite van het vertellen waard zou zijn, maar om de praktische reden dat we de geschiedenis overzichtelijk wilden presenteren, waarbij we hebben gepoogd om in elk venster de lijn van verleden naar het heden te trekken. Keer op keer wordt daardoor duidelijk dat de rijke geschiedenis van de zorg voor de jeugd eigenlijk nog elk dag actueel is. En dat we er elke dag ook weer van kunnen leren.

Anders dan een boek is een digitaal product zoals deze Canon iets wat in beweging kan blijven. We hoeven voor verbeteringen niet te wachten tot de tweede druk; we voeren ze onmiddellijk in. Zo willen we met uw suggesties en tips aan de Canon Zorg voor de Jeugd blijven sleutelen, zodat de Canon zich ontwikkelt tot een interactief kennisknooppunt dat professionals die dagelijks met jongeren werken helpt verder te kijken dan de waan van de dag en betrokkenen het trotse gevoel geeft dat ze deel uitmaken van een geschiedenis die de moeite van het vertellen waard is.

Reageren kan door een mail te sturen naar de redactie. Vindt u dat onderwerpen ten onrechte niet (of juist wel) aan de orde komen? Meldt het ons! Heeft u prachtig historisch materiaal dat wij goed zouden kunnen gebruiken? Laat het ons weten! Zou u in de vorm van foto’s, links of gescand materiaal iets willen toevoegen? Wij zijn zeer geïnteresseerd! Ziet u een fout of een onzorgvuldigheid? Aarzel niet om het ons te vertellen! Voor commentaar, suggesties, vragen en andere opmerkingen kunt u een mail sturen naar: info@canonsociaalwerk.eu.

Amsterdam, 15 november 2012

PS: In maart 2016 is de Canon uitgebreid met vijf vensters, en zo op een totaal van 30 gekomen. De vijf nieuwe vensters zijn:
1872 Vereeniging tot Verbetering der Kleine Kinderbewaarplaatsen.
1893 De kwestie Neerbosch
1911 Nationaal Reizend Museum voor Ouders en Opvoeders
1933 Daan Mulock Houwer
2003 Savanna

Redactie Canon Zorg voor de Jeugd

Schrijfgroep: Fedor de Beer, Jos van der Lans, Maarten van der Linde, Maurice van Lieshout, Liesbeth Simpelaar, Ard Sprinkhuizen, Kees van der Wiel, Janneke Wubs.

Adviseurs: Kees Bakker, Nelleke Bakker.

Redactieadres:
Canon Zorg voor de Jeugd
p.a. Jos van der Lans
Feike de Boerlaan 31
1019 KS Amsterdam


De Canon Zorg voor de Jeugd is een onderdeel van de Canon Sociaal Werk, een digitaal platform dat sinds 2007 de geschiedenis van de brede sociale sector en haar onderdelen ontsluit. Zie voor meer informatie de pagina ’Over de redactie van Canon Sociaal Werk’.


Maatschappelijke aandeelhouders
De Canon Zorg voor de Jeugd is mogelijk gemaakt dankzij de steun van de volgende maatschappelijke aandeelhouders:

Nederlands Jeugd instituut (Nji)
Stichting Steunfonds Pro Juventute Nederland
Jeugdformaat
Horizon
LSG-Rentray
Jeugdzorg Nederland
Adviesbureau Van Montfoort
Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ)
Spirit!
Altra
BMC
Defence for Children
Raad voor de kinderbescherming
Landelijk Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
William Schrikker Groep

Mocht u of uw instelling geïnteresseerd zijn in het als aandeelhouder steunen van de Canon Sociaal Werk of een van de sectorspecifieke onderdelen daarvan kunt u contact opnemen met het bovenstaande redactieadres. Een groot aantal instanties is u voorgegaan. Zie de overzichtspagina met alle maatschappelijke aandeelhouders.

Publicatiedatum: 01-03-2012
Datum laatste wijziging :04-09-2024
Extra Persoonlijke verhalen uit de geschiedenis van de jeugdzorg in West-Brabant

De geschiedenis van de jeugdzorg in West-Brabant kan afgelezen worden aan 15 historische gebouwen. Kom je daar langs, dan vraag je je wellicht af: "Wat is dat voor een gebouw?". Een herinneringsbord geeft dan het antwoord. Op dat bord staat de historie van dat gebouw en de betekenis ervan voor zorg voor kinderen en jeugd. Bovendien staan er QR-codes op de borden, die linken naar podcasts met verhalen van oud cliënten en/of (oud) medewerkers over hun belevenissen daar. Op die manier wordt hun geschiedenis met een breed publiek gedeeld.
Het project wil daarmee laten zien dat helpen van kinderen in de knel vroeger en nu onlosmakelijk is verbonden met de persoonlijke inzet van jeugdzorgwerkers voor deze kinderen, ongeacht de maatschappelijke, religieuze of politieke realiteit van het moment. En ongeacht om welke kinderen het ging: van wezen en schoolinternaten van vroeger tot kinderen in de knel van nu. Al is jeugdzorg tegenwoordig vooral ambulante hulp en veel meer gericht op het hele gezin. Vroeger maar ook nu loste jeugdzorg niet altijd alle problemen op. Dat is niet goed, maar dat krijgt in de publiciteit vaak meer aandacht dan de verhalen van de kinderen die door jeugdzorg weer toekomst kregen. Daarom willen we een laag dieper kijken via de podcasts in dit project. Hoe is het de kinderen van toen uiteindelijk vergaan? Ondanks de tegenslagen in hun eigen gezin en soms ook in jeugdzorginstellingen kwam er vaak ergens toch een kanteling in hun leven. Wat maakte het verschil?

Zie: https://www.geschiedenisjeugdzorgwb.nl/

Literatuur
  • Bakker, N., Noordman, J. & Rietveld - van Wingerden, M (2010), Vijf eeuwen opvoeden in Nederland. Idee en praktijk 1500-2000. Assen: Van Gorcum.

    Bij het samenstellen van de Canon Zorg voor de Jeugd is dit handboek gebruikt als basismateriaal. Wie uitgebreider kennis wil nemen van de geschiedenis moet deze overzichtstudie ter hand nemen.
Aanvullend materiaal
Links
eerste   vorige   homepage   volgende   laatste