21-11-2013 → In Rotterdam heeft een vrouw ongeveer tien jaar dood in haar huis in de Jan Porcellisstraat gelegen. 
21-11-2013 → Derde Mulock Houwer-lezing door Herman Baartman over: Eigen kracht, daadkracht en solidariteit.
21-11-1980 → POP-Congres (Progressieve Ontwikkelingen in de Psychologie) trekt meer dan 1000 belangstellenden.
- Home
- Overzicht
- Toelichting bij deze Canon
- Boekeditie
- Getuigenpanels
- Historisch essay
- Biografisch portaal
- Sociaal werker van het jaar
-
- Sociaal werk - Algemeen
- Zorg voor de jeugd
- Maatschappelijke opvang
- Geestelijke gezondheidszorg
- Gehandicaptenzorg (vb)
- Maatschappelijk werk
- Vrouwenopvang
- Reclassering
- Volkshuisvesting
- Verslavingszorg
- Cliëntenbeweging GGZ
- Palliatieve zorg
- Autisme
- Beroepsverenigingen
- Samenlevingsopbouw
- ACTUA decentralisaties
- Speciaal onderwijs
- Publicaties + Podcasts
- Webshop
- Aandeelhouders
Zoek je een boek? Bezoek ons:
Deze Canon is mogelijk gemaakt door:
 |
||
|
1969 Elisabeth Kübler-Ross Gevecht met de cultuur van het stilzwijgen |
     |
|
|
Er zijn mensen van wie je de (auto)biografie leest en beseft dat ze de wereld beter hebben achtergelaten dan hoe ze die bij hun geboorte aantroffen. Elisabeth Kübler-Ross is zo iemand.
In 1926 zag ze als eerste van een drieling het levenslicht in Zürich, Zwitserland. Op vijfjarige leeftijd wordt ze ernstig ziek en ziet ze de dood in de ogen. Maar ze geneest. Later start ze, tegen de uitdrukkelijke wens van haar vader in en zonder enige steun van het thuisfront, aan een opleiding tot laborante en later tot arts. Terwijl ze als stage een huisarts in een Zwitsers afgelegen gebied vervangt, ontmoet ze enkele ongeneeslijk zieke patiënten. Ze is verrast door de heel verschillende manier waarop die omgaan met hun nakende levenseinde. Iets later overlijdt haar schoonbroer (net geen dertig jaar) en komen sterven en rouwen opnieuw dichtbij.
Tijdens haar studies ontmoet ze de Amerikaan Emanuel Ross, met wie ze in 1958 trouwt. Ze verhuizen naar New York, waar Elisabeth zich wil specialiseren in de pediatrie. Dat werd onmogelijk door zwangerschap, en daarom verschoof haar belangstelling richting psychiatrie. Een paar jaar later bracht hun loopbaan hen naar Denver, de Universiteit van Colorado. Daar werkte ze voor profes¬sor Sydney Margolin.
En zoals dat gaat tussen professoren en hun assistenten mocht/moest ze hem op een dag vervangen en een college geven aan laatstejaarsstudenten. Het thema mocht ze zelf kiezen. Ze besloot het over de dood te hebben en over de complexe relatie tussen gezondheidszorg en levenseinde. Een overlijden betekende toen nog een mislukking van de geneeskunde. Er heerste een ‘samen-zwering van stilzwijgen’, zowel bij patiënten als bij artsen. Het college was echter niet alleen om de inhoud bijzonder. Elisabeth Kübler-Ross bracht ook Linda mee, een zestienjarig meisje dat door leukemie dicht bij de dood stond.
Het had een eenmalige gebeurtenis kunnen worden, maar nadat ze enkele jaren later naar Chicago verhuisde, zochten studenten haar op met de vraag voor hen een vergelijkbaar college te organiseren. Het was, ondanks veel tegenstand, de start van een lange reeks. Het bracht haar meermaals naar Nederland. Door over de dood en met stervenden te praten doorbrak Elisabeth Kübler-Ross de cultuur van stilzwijgen.
In 1969 schreef ze op vraag van een theologisch tijdschrift een kort artikel over haar lezingen. Dat leidde tot de vraag van een uitgever het uit te werken tot een boek en zo ontstond nog hetzelfde jaar On death and dying, in het Nederlands vertaald als Lessen voor levenden. Het boek kreeg snel bekendheid door een artikel in Life. Kübler-Ross had een oudere patiënt bereid gevonden eraan mee te werken, maar die was de dag voor het interview overleden. De 21-jarige kankerpatiënte Susanne nam zijn plaats in. Het verhaal werd snel daarna gepubliceerd in Life en maakt nog steeds indruk. Nog veel meer boeken zullen het effect van haar lezingen en workshops onderbouwen en versterken. Zo schreef ze onder meer Kinderen en de dood, volgend op haar briefwisseling met Dougy Turno, die op 13-jarige leeftijd aan een hersentumor overleed. Tijdens haar werk ontwikkelde Kübler-Ross een theorie over de wijze waarop iemand het levenseinde aanvaardt. In On death and dying (1969) benoemt ze vijf fases: ontkenning, woede, onderhandelen, neerslachtigheid en uiteindelijk aanvaarding. Er zijn sindsdien veel variaties en schema’s op dit fasemodel gemaakt. Deze zijn niet alleen relevant voor de stervende, maar ook voor wat rouwende naasten doormaken. Het model blijft nog steeds in elk werk over rouwverwerking een plaats krijgen en vormt de basis voor verder werk, bijvoorbeeld de vier rouwtaken van William Worden. Midden jaren negentig krijgt Kübler-Ross een aantal herseninfarcten. Ze trekt zich terug uit het publieke leven en raakt verlamd. Na een brandstichting in haar huis in Virginia verhuist ze naar Arizona. Daar overlijdt ze in 2004. De invloed van Kübler-Ross is groot en werkt nog steeds door, ook in Nederland. Ze werd hier verschillende keren uitgenodigd als gastspreker. In 1981 wordt de Friends of Shanti Nilaya Holland opgericht om haar werk bekendheid te geven. Shanti Nilaya is de naam van een centrum dat ze stichtte in Californië. In 1984 wordt de naam gewijzigd in Stichting dr. Elisabeth Kübler-Ross/Shanti Nilaya. In 2014 moeten de activiteiten afgebouwd worden, maar het werk van Kübler-Ross blijft een belangrijke inspiratiebron voor palliatieve zorg. |
|
|
|