1999 Pallium
Start van de palliatieve vakpers
eerste   vorige   homepage   volgende   laatste
De groeiende aandacht voor palliatieve zorg had eerst tot gevolg dat de medische en ethische vakpers er aandacht aan besteedden, waarna er een gespecialiseerde vakpers ontstond. Zo ging het in internationaal opzicht, waar in 1987 het tijdschrift Palliative medicine ontstond (met onder meer een bijdrage van Cicely Saunders), in 1990 gevolgd door The American journal of hospice and palliative care en in 1998 met het Journal of palliative medicine.

In Nederlandstalig gebied verschenen de eerste artikelen over palliatieve zorg in de jaren tachtig en negentig in tijdschriften als Medisch Contact. De vaktijdschriftprimeur volgt later als in februari 1999 het tijdschrift Pallium verschijnt bij uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum. Hoofdredacteur was (en is nog steeds) Rob Bruntink. Hij weet zich gesteund door een redactieraad waarin sleutelfiguren uit de palliatieve zorg zitting hebben, zoals Saskia Teunissen en Ben Zylicz.

In 2018 is het tijdschrift twintig jaargangen jong, elke jaargang telt vijf nummers. Anders dan de eerdergenoemde buitenlandse tijdschriften heeft het een meer journalistieke insteek, met veel aandacht voor de toegankelijkheid van informatie en ruimte voor interviews, nieuws en informatie uit zowel de praktijk als wetenschap. Aanvankelijk werden de tijdschriftnummers aangevuld met Pallium Cahiers. Het eerste nummer was een algemene inleiding op palliatieve zorg en werd geschreven door Saskia Teunissen en Dick Willems. Latere cahiers behandelden thema’s zoals communicatie in de palliatieve fase, zingeving of infuustechnologie.

Een jaar na de start van Pallium, in juni 2000, start het Nederlands tijdschrift voor palliatieve zorg vanuit het ziekenhuis van de Vrije Universiteit, het huidige VUmc. In de (hoofd)redactie opnieuw bekende namen zoals Corry van Tol, Wouter Zuurmond en André Rhebergen. Elke jaargang telt vier nummers. Het accent ligt hier op wetenschappelijk onderzoek. Auteurs schrijven meestal vanuit eigen onderzoek over verschillende aspecten van palliatieve zorg. Medische thema’s (bijvoorbeeld behandeling van patiënten met uitgezaaide kanker of decubitus en pijnbestrijding) krijgen veel aandacht, naast psychosociale (bijvoorbeeld rouwverwerking bij artsen) en organisatorische (bijvoorbeeld kwaliteitsindicatoren) thema’s. Vanaf 2011 wijzigt de naam van het tijdschrift in Neder-lands-Vlaams Tijdschrift voor Palliatieve Zorg. Bij die wijziging gaat men ook over naar een kleiner formaat.

We zijn bijna twintig jaar verder, maar Pallium en het Nederlands- Vlaams tijdschrift voor palliatieve zorg domineren nog steeds het landschap van wie schrijft en leest over palliatieve zorg in Nederland. De vormgeving van beide tijdschriften ziet er wat frisser uit, maar inhoudelijk en op vlak van stijl blijven ze hun oorspronkelijke uitgangspunten trouw. Beide tijdschriften moeten wel mee met de digitalisering van onze informatie-omgeving en bieden hun informatie zowel gedrukt als digitaal aan. Hun aanwezigheid op sociale media blijft nog beperkt. De digitalisering doorbreekt ook het monopolie van beide tijdschriften. Veel websites en digitale nieuwsbrieven verrijken het informatielandschap, zoals onder meer die van Agora en ZonMw.

Verder valt op dat de afgelopen jaren het Nederlands-Vlaams tijdschrift voor palliatieve zorg het moeilijk heeft om vier nummers per jaar te vullen. Wellicht ligt een deel van de verklaring bij de druk aan universiteiten om vooral in buitenlandse zogenaamde A1-tijdschriften te publiceren.

Sinds 2011 verschijnt ook het magazine Pal voor u, gericht op patiënten en hun naasten. Het wordt geproduceerd in samenwerking met de netwerken palliatieve zorg en wordt onder meer op de internationale dag van de palliatieve zorg (tweede zaterdag van oktober) verspreid.

 
Publicatiedatum: 22-10-2016
Datum laatste wijziging :15-10-2018
Auteur(s): Jan Steyaert,
Verder studeren
Aanvullend materiaal
  • PDF document C. Spreeuwenberg (red.) (1997), Themanummer Palliatieve Zorg. Speciaal nummer van Medisch Contact over palliatieve zorg. Jaargang 52, nr. 5, 31 januari
Links
Studieopdrachten Klik hier om de studieopdrachten te bekijken
eerste   vorige   homepage   volgende   laatste