- Home
- Overzicht
- Toelichting bij deze Canon
- Boekeditie
- Getuigenpanels
- Historisch essay
- Biografisch portaal
- Sociaal werker van het jaar
-
- Sociaal werk - Algemeen
- Zorg voor de jeugd
- Maatschappelijke opvang
- Geestelijke gezondheidszorg
- Gehandicaptenzorg (vb)
- Maatschappelijk werk
- Vrouwenopvang
- Reclassering
- Volkshuisvesting
- Verslavingszorg
- Cliëntenbeweging GGZ
- Palliatieve zorg
- Autisme
- Beroepsverenigingen
- Samenlevingsopbouw
- ACTUA decentralisaties
- Speciaal onderwijs
- Publicaties + Podcasts
- Webshop
- Aandeelhouders
Zoek je een boek? Bezoek ons:
Deze Canon is mogelijk gemaakt door:
 |
||
|
Verwante vensters |
| 1991 Regie over het levenseinde Boudewijn Chabot en (de pil van) Huib Drion |
|
     |
|
| Wie gaat er eigenlijk over het levenseinde? Is deze kwestie over leven en dood in handen van God, van de medische stand, van familie of mogen mensen zelf het moment bepalen waarop zij afscheid nemen van het leven? Over die vragen gaat het euthanasiedebat dat in Nederland vanaf de jaren zeventig gevoerd wordt en dat uiteindelijk in 2002 leidt tot een wettelijke regeling. Maar lang daarvoor waren er al pleitbezorgers die mensen het recht wilden geven om het lot in eigen handen te mogen nemen, met hoofdrollen voor de psychiater Boudewijn Chabot en de rechtsgeleerde Huib Drion.
De psychiater Boudewijn Chabot is op dat vlak een even spraakmakend als controversieel figuur. Hij is een warme pleitbezorger voor zelfeuthanasie waarbij de arts geen actieve handeling verricht (verschil met euthanasie). In de zomer van 1991 hielp hij de lichamelijk gezonde vijftigjarige maatschappelijk werkster Hilly B. haar leven te beëindigen door bepaalde medicijnen beschikbaar te stellen. Ze was alle plezier in het leven verloren na de tragische dood van haar beide zonen. Een eerdere zelfmoordpoging met opgespaarde medicijnen mislukte.
Op 19 oktober van dat jaar pleit de oud-hoogleraar en oud-raadsheer bij de Hoge Raad Huib Drion in een opinie-essay in NRC Handelsblad voor het beschikbaar stellen van dodelijke medicijnen aan mensen die op een humane wijze uit het leven willen stappen: het zelfgewilde einde van oude mensen. Een jaar later verschijnt een boek onder dezelfde titel. Sindsdien is ’de pil van Drion’ een bekend begrip.
De hulp die Chabot aan mevrouw B. geeft, krijgt bekendheid via de media en de psychiater wordt gerechtelijk vervolgd. In eerste instantie wordt hij door de Hoge Raad (in het zogenaamde behoedzaamheidsarrest) vrijgesteld van rechtsvervolging omdat hij gehandeld heeft in een noodsituatie, maar in hoger beroep wordt hij schuldig verklaard voor hulp aan zelfdoding, weliswaar zonder straf. Zelfeuthanasie werd daardoor een mogelijkheid in situaties waarin een arts euthanasie weigert, en is waardiger dan eenzaam te kiezen voor de trein of het touw. Net als euthanasie kan zelfeuthanasie sereen in dialoog en betrokkenheid met de naasten volbracht worden.
Boudewijn Chabot beperkt zich niet tot de klinische praktijk, maar gaat uitvoerig publiceren naar aanleiding van deze situatie. Zo verschijnt in 1996 Sterven op drift en in 2001 Sterfwerk. In 2000 publiceert het Tijdschrift voor psychiatrie ook verschillende bijdragen over het thema. In 2007 promoveert hij cum laude aan de Universiteit van Amsterdam bij de bekende socioloog Abram de Swaan op onderzoek naar ‘zelfeuthanasie’ met dodelijke medicijnen of door bewust ‘versterven’.
Aansluitend bij het gedachtegoed van Chabot ontstaat begin 2010 het burgerinitiatief Uit vrije wil. Men ijvert voor legalisatie van stervenshulp in situaties van voltooid leven. Tot de initiatiefgroep behoren onder meer de voormalige minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur Hedy d’Ancona, jeugdschrijver en politicus Jan Terlouw en neurobioloog Dick Swaab. Eind 2013 wordt het gedachtegoed overgedragen aan de NVVE.
De pleidooien van Boudewijn Chabot en Huib Drion maken niet alleen vaak heftige discussies los, maar dwongen ook verschillende medische beroepsgroepen tot bezinning. Zo publiceert artsenorganisatie KNMG in 2015 een richtlijn voor professionals in de gezondheidszorg hoe professioneel om te gaan met mensen die bewust afzien van eten en drinken om de dood te bespoedigen.
Eind december 2016 diende het D66-kamerlid Pia Dijkstra een initiatiefwetsvoorstel ’voltooid leven’ in bij de Tweede Kamer, waarmee zij mogelijk wilde maken dat mensen die 75 jaar of ouder zijn kunnen aangeven dat zij ’klaar’ zijn met het leven en er een einde aan willen maken. Daarmee werd de kwestie voltooid leven een vooraanstaand item in de campagnes voor de verkiezingen van 15 maart 2017.
In de periode daarna vormde het in eerste instantie een struikelblok in de formatie van een meerderheidsregering, waarin D66 niet wilde samenwerken met de ChristenUnie, die zich mordicus tegen het initiatiefwetsvoorstel had verklaard. Het D66-voorstel leidde in de media tot hevige debatten tussen voor- en tegenstanders. Een debat dat extra geprikkeld werd toen de Coöperatie Laatste Wil in september 2017 aankondigde haar leden te gaan wijzen op een legaal verkrijgbaar middel in poedervorm. Het ledental van de coöperatie verviervoudigde in korte tijd tot een aantal van 12.500. In maart 2018 startte het Openbaar Ministerie naar aanleiding van dit initiatief een strafrechtelijk onderzoek naar de coöperatie wegens hulp bij zelfdoding.
Op 18 april 2024 publiceert 113 Zelfmoord Preventie onderzoek naar het gebruik van dit Middel X. Blijkt dat er sinds 2015 al zeker 172 doden door dit middel waren, met een gemiddelde leeftijd van 59. Bij 70% was er sprake van een psychiatrische voorgeschiedenis. Tegelijk loopt een rechtzaak tegen leden en bestuurders van de Coöperatie Laatste Wil. Deze discussies over zelfeuthanasie en de pil van Drion hebben in het buitenland het imago van Nederland inzake het levenseinde mede vormgegeven. Zo pakte de Amerikaanse politicus Rick Santorum begin 2012 uit met de uitspraak dat in Nederland ouderen angst hebben voor het ziekenhuis, omdat zorgbehoevendheid daar automatisch aanleiding zou zijn voor onvrijwillige euthanasie (moord dus). De feitelijke onjuistheid van zijn uitspraken werd wel beschreven (bijvoorbeeld in de Washington Post), maar de toon was gezet. In rabiaat conservatieve kringen in de Verenigde Staten zal Nederland nog lang ten tonele gevoerd worden als een toonbeeld van moreel verval en ouderenmoordzucht. Overigens zijn meerdere internationale wetenschappelijke verenigingen, zoals bijvoorbeeld de European Association of Palliative Care, het standpunt toegedaan dat euthanasie geen onderdeel van palliatieve zorg kan zijn. |
|
|
|