Verwante vensters
1985 Belangenvereniging Onderling Sterk
LFB - echte zeggenschap over eigen leven
    homepage   volgende   laatste
In Zierikzee werd in 1985 de eerste belangenvereniging van en voor mensen met een verstandelijke beperking in Nederland opgericht: Onderling Sterk. Deze opereerde los van de oudervereniging en dat was anno 1985 opzienbarend. Het idee om een eigen belangenorganisatie op te richten was afkomstig van Roel Kok, medewerker van gezinsvervangend tehuis Schouwenoord te Zierikzee. Hij had in de Verenigde Staten en Engeland People First aan het werk gezien, belangengroepen van mensen met een verstandelijke beperking. ‘Er werd veel te veel de nadruk gelegd op wat mensen met een verstandelijke handicap niet konden’, zo blikte Kok in 1994 terug in de Volkskrant. ‘Maar je moet kijken welke mogelijkheden ze wel hebben. In de jaren dat Onderling Sterk bestaat, hebben we kunnen zien hoe mensen die onzeker waren en weinig zelfrespect hadden, zich wisten te ontwikkelen. Ze durven nu te zeggen wat ze willen en wat ze niet bevalt.’

William Westveer en Conny Kooijman hebben een actieve rol gespeeld in de verdere ontwikkeling van de belangenverenigingen. William Westveer was vanaf het begin bestuurslid van Onderling Sterk in Zierikzee en al snel voorzitter. Hij ging eind jaren tachtig mee in een delegatie van de Federatie van Ouderverenigingen (FvO) naar een internationaal congres in Vancouver. Hij gaf daar een presentatie over Onderling Sterk die sterk de aandacht trok, omdat hij – wat zeer ongewoon was – het publiek erbij betrok en participatie in de samenleving centraal stelde. De wijze waarop Onderling Sterk zich als zelforganisatie manifesteerde los van de ouderorganisaties en professionals bleek in internationaal opzicht tamelijk uniek.

Ook Conny Kooijman sloot zich snel aan. ‘Ik was vanaf 1976 lid van de oudervereniging VOGG, omdat ik geïnteresseerd was in mensen met een verstandelijke beperking en het zelf ook ben. Mijn ouders waren lid van “Voor het Zorgenkind”, de katholieke oudervereniging. Ik las vaak de ledenblaadjes. Ik zat toen op een vormingscentrum’. Eind jaren zeventig ging Conny via de WSW in een sociale werkvoorziening werken en ze stelde voor dat er op het vormingscentrum een WSW-vormingsgroep kwam. Ze hielp mee bij het opstellen van het programma. Er kwam ook een groep die zich voorbereidde op begeleid zelfstandig wonen. Van het een kwam het ander. Kooijman werd lid van de vakbond Abvakabo en werd actief in de ondernemingsraad van de sociale werkplaats. Actief worden in de eigen belangenvereniging was vervolgens een logische stap.

De VOGG organiseerde in 1991 een ledendag, waar Onderling Sterk een presentatie gaf. Kooijman was daarbij aanwezig en ergerde zich groen en geel aan het feit dat Onderling Sterk min of meer uit het programma werd gedrukt door de uitloop van andere programmaonderdelen. Zij schreef de VOGG een brief op hoge poten. Zij stelde voor om mensen met een verstandelijke beperking binnen de VOGG een eigen plek te geven naast de ouderbesturen. De reactie was positief. Er kwamen plannen voor een landelijke belangenvereniging. William Westveer en Conny Kooijman behoorden tot de initiatiefgroep.
Een eerste doorbraak kwam in 1994 met het driedaagse congres ‘Laat je zien, laat je horen’ in Arcen. Ruim 250 mensen met een verstandelijke beperking namen deel en stelden op basis van gesprekken, uitwisselingen en discussies een slotverklaring op waarin zij te kennen gaven hoe ze wilden leven en hoe ze hun plek in de maatschappij zagen. Een jaar later werd op 21 juni 1995 de Vereniging LFB opgericht: Landelijke Federatie van Belangenverenigingen door en voor mensen met een verstandelijke beperking. Plaatselijk voerden de verenigingen de naam Onderling Sterk. William Westveer was van 1995 tot 2012 algemeen directeur, ook Conny Kooiman trad – zij het later – toe tot de directie.

Er werden nieuwe Onderling Sterk-verenigingen opgezet en de LFB kreeg in 1996 de eerste betaalde medewerkers, onder wie een coach met een verstandelijke beperking. Het aantal Onderling Sterk-verenigingen groeide verder. Vanaf 2001 kreeg Vereniging LFB subsidie van het ministerie van VWS. Regiosteunpunten werden gesticht in Baarn, Bergen op Zoom, Doetinchem en Wolvega. Nieuwe Onderling Sterk-verenigingen en themacafés waren het gevolg.

Vanaf 2011 werd echter in drie jaar tijd de subsidie afgebouwd (zoals ook bij de andere gehandicapten- en patiëntenorganisaties, op een enkele na) van 780.000 euro naar 35.000 euro per jaar in 2014. De Vereniging LFB moest reorganiseren, mensen ontslaan en ‘de markt op’.

Inmiddels staat de LFB weer stevig op de kaart als een energieke en stimulerende belangenvereniging door en voor mensen met een verstandelijke beperking. In 2021 ging pionier Conny Kooijman met pensioen en nam zij afscheid als directeur. Zij werd opgevolgd door Ellis Jongerius, 36 jaar jong en zelf ooit begonnen als ervaringsdeskundige in opleiding en doorgegroeid naar een representatieve, extern gerichte ambassadeur.
Bij de LFB werken ervaringsdeskundigen en coaches nauw samen, daarbij gebruik makend van elkaar kwaliteiten. Samen geven zij trainingen en workshops voor instellingen binnen en buiten de zorg bijvoorbeeld over wat er allemaal komt kijken als je echt inclusief wil denken en handelen.

Belangenbehartiging van de achterban is en blijft corebusiness van de LFB, waarbij intensief wordt samengewerkt met Ieder(in). Zij zet zich in voor versterking en vertegenwoordiging van de achterban en ze probeert mensen sterker te maken door het geven van begrijpelijke informatie, workshops & trainingen en het organiseren van onderlinge ontmoetingen. De LFB vertegenwoordigt in de sfeer van het beleid mensen met een verstandelijke beperking door mee te doen aan werkgroepen, projecten en adviesraden.
De LFB stimuleert actief de inzet van ervaringsdeskundigheid door mensen met een verstandelijke beperking samen met onderwijsinstellingen op te leiden. Daarvoor zijn inmiddels in Leeuwarden, Assen, Haarlem, Goes, Utrecht, Nijmegen, Groningen, Rotterdam, Twente en Wolvega zogeheten STERK-plaatsen gecreëerd.

Publicatiedatum: 01-09-2012
Datum laatste wijziging :11-02-2024
Auteur(s): Conny Kooijman, Maarten van der Linde
(1948-2020), Neel van den Oever,
Verwante vensters
Extra 1994: Eerste congres van mensen met een verstandelijke handicap – slotverklaring
Wij, deelnemers van het ZVG-congres ‘Laat je zien, laat je horen’ bijeen in Arcen op 21 april 1994, overwegende:
– dat wij voor het eerst in Nederland samen hebben kunnen praten over ons eigen leven;
– dat tot nu toe vooral anderen over ons beslissen;
– dat wij ons niet serieus genomen voelen;
verklaren hierbij:
– wij willen zelf kiezen met wie wij willen wonen, in wat voor huis en met welke begeleiding;
– wij willen een echte baan en als normale werknemers behandeld en betaald worden;
– het is niet leuk om altijd met dezelfde mensen te wonen, te werken, op vakantie te gaan, te sporten, enzovoorts;
– iedereen leert van zijn fouten; wij krijgen die kans niet;
– wij kunnen veel meer en wij willen dus niet langer betutteld worden;
– wij willen dat er serieus naar ons geluisterd wordt en dat mensen tegen ons niet doen alsof;
– en gaan nooit meer over tot de orde van de dag.
Arcen, 21 april 1994.
Verder studeren
Literatuur
Aanvullend materiaal
Links
    homepage   volgende   laatste