Verwante vensters
1951 Blaming the parents
IJskastmoeders aangewezen als schuldigen
eerste   vorige   homepage   volgende   laatste
Het American Journal of Orthopsychiatry publiceerde in 1951 een opzienbarende discussie tussen (kinder) psychiaters over het door Leo Kanner gepubliceerde Early Infantile Autism. Onderwerp van gesprek was met name het ontstaan van autistisch gedrag bij kinderen waarbij met de schuldige vinger naar de ouders werd gewezen.
Hoewel Leo Kanner in 1943 de term ’ijskastmoeders’ gebruikte om aan te geven dat hij de ouders, met name de moeders als kille, afstandelijke en academisch ingestelde ouders ervoer, sprak hij ook over een aangeboren affectieve contactstoornis. Kinderpsychiater Juliëtte Despert legde bij het uitblijven van een aanwijsbare organische oorzaak alle schuld bij de moeders. Zij spaarde hen niet, integendeel, ze beschreef een moeder als “compulsief, perfectionistisch, narcistisch, onrijp, rigide, emotioneel ‘detached’, bang voor lichamelijk contact, niet sensitief, en alleen capabel op intellectueel gebied”. Hierop reageerde psychiater Margarethe Ribble met de woorden: “Ik geloof dat een kind dat autistisch gedrag vertoont in de eerste levensjaren zulke ernstige traumatische ervaringen heeft opgedaan dat het een moeder symboliseert die haar kind haat”.

Deze gedachte werd enkele jaren later bevestigd door psycholoog Bruno Bettelheim (1959). In Joey the Mechanical Boy beschreef hij hoe hij Joey van zijn autistische stoornis, veroorzaakt door zijn directe omgeving, geneest. En in 1967 schreef hij de ouders de meest vreselijke verwensingen toe: “Ik heb mijn hele leven lang gewerkt met kinderen wier leven verwoest was omdat hun moeders hen haatten” en verder “autisme is een verdediging van het kind tegen de intrusieve moeder”. Erger nog, hij meende dat het gestoorde kind zijn huis als een concentratiekamp ervaart en zijn ouders als ’SS-achtige’ figuren. Alleen konden de gevangenen zich volgens hem nog verweren omdat ze in die situatie nog de kans hebben gehad een persoonlijkheid te ontwikkelen, waar mensen met autisme eerder machteloos waren in de confrontatie met hun levensomstandigheden. Bettelheim, die zelf tijdens de Tweede Wereldoorlog in het concentratiekamp Dachau had gezeten, sprak enigszins uit ervaring. Hij meende dat niet alleen moeders als schuldigen aangewezen moesten worden, ook de vaders moesten het verduren als de ‘altijd afwezigen’.

Ouders van kinderen met autisme kwamen tegen dit ’blaming the parents’ in opstand. Bernard Rimland (1964) en John Kysar (1968), beiden vaders van een kind met autisme, trokken ten strijde. Rimland (psycholoog) verzette zich heftig tegen de ideeën van Bettelheim. Hij meende dat het bij autisme om organische afwijkingen gaat en sloot genetische overdraagbaarheid niet uit. Kysar (psychiater) had een kind met autisme en een ernstig verstandelijke beperking, en dat was niet het gevolg van een liefdeloze opvoeding! zo betoogde hij. In 1965 werd op initiatief van Bernard Rimland en Ruth Sullivan de Amerikaanse oudervereniging National Society for Autistic Children (NSAC) opgericht. Op hun eerste congres (1969), richtte Kanner zich tot de ouders: "From the very first publication until the last, I spoke of this condition in no uncertain terms as “innate”. But because I described some of the characteristics of the parents as persons, I was misquoted often as having said that ’it is all the parents’ fault’". Maar intussen waren de publicaties van Bettelheim immens populair en kregen ze veel aanhang, ook in Zuid-Europa, (Frankrijk, Italië en Spanje), hetgeen lang heeft doorgesudderd. We weten tegenwoordig dat ouders geen blaam treft.

Publicatiedatum: 28-09-2018
Datum laatste wijziging :26-12-2018
Verwante vensters
Verder studeren
  • J.L.Despert (1951), Some considerations relating to the genesis of autistic behavior in children. American Journal of Orthopsychiatry, 21,2, p.347-350.
  • Externe link B. Bettelheim (1959), ’Joey: A Mechanical Boy’.  Scientific American 3, p. 116-127.
  • B. Bettelheim (1967), The Empty Fortress: Infantile Autism and the Birth of the Self. New York. Free Press.
  • B. Rimland (1964), Infantile Autism: The Syndrome and its Implications for a Neural Theory of Behavior. New Jersey: Englewood Cliffs.
  • J. Kysar (1968), The two camps in childpsychiatry; report from a a Psychiatrist-Father of an autistic and retarded child. The American Journal of Psychiatry, 125, p.103-109.
Links
Video

Joey: the Mechanical Boy from The Nest Ensemble on Vimeo.
eerste   vorige   homepage   volgende   laatste