2009 Cirkels voor Ondersteuning, Samenwerking en Aanspreekbaarheid (COSA)
Vrijwilligers begeleiden ex-zedendelinquenten
eerste   vorige   homepage   volgende   laatste
"Bill had called me a few months before wondering if we could put Charlie on a Mennonite farm upon release, in a caring and structured home without children. He was 41 years old but he had been raised in foster homes and large institutions where he himself had been sexually abused as a child.
Trying to place Charlie on a farm proved futile, but I told Bill that maybe we could create a 'circle of support' for Charlie in Hamilton. I recruited members from my congregation and community to be part of a small circle so that Charlie would have somebody in the community when he landed, like a surrogate family. We informally called our group 'Charlie's Angels'. We never conceived of this as a program. We just wanted to do something to help one guy, Charlie. I also knew that if nothing was done there would be another victim.
Within two days of his release the police made his picture available to the media and warned the community of his presence among us. He was front page news. We had two congregational meetings at which everyone was invited to speak. Fears for our kids were expressed. What resources did we have as a little group to cope with this complex, polarizing issue? In the midst of the discussion, dear Eleanor, one of the most vulnerable of our community, spoke up, "If Jesus hadn't welcomed me, where would I be today?" The group decided unanimously to welcome Charlie, recognizing that we would all need to work together to help him avoid problem situations."
Testimony Chaplain Harry Nigh, 1994
lees verder bij Aanvullende informatie.


De terugkeer van veroordeelde zedendaders (met name pedoseksuelen) in de samenleving kan zorgen voor sterke gevoelens van onrust en onrechtvaardigheid in de samenleving, ook als er nog sprake is van reclasseringstoezicht. In 1994 nam Harry Nigh, een dominee in het Canadese stadje Hamilton het initiatief om voor de 41-jarige Charlie, een vrijgekomen zedendader, samen met medeburgers een ‘circle of support’ te vormen, als antwoord op de morele paniek die het stadje door zijn terugkeer in haar greep hield. De leden van zijn Mennonitische kerkgenootschap namen zelf de regie in handen en hielpen Charlie op het rechte pad te blijven. Inmiddels is deze aanpak in vijftien landen omarmd, waaronder Nederland. Cirkels voor Ondersteuning, Samenwerking en Aanspreekbaarheid, (kortweg: COSA) zijn een voorbeeld van actief burgerschap om veiligheid en sociale inclusie te bevorderen. Cirkels worden ook gezien als een herstelgerichte praktijk.

Rond een veroordeelde zedendader (kernlid genoemd binnen COSA) wordt bij terugkeer in de samenleving een groep van drie tot vijf getrainde vrijwilligers geformeerd (de binnencirkel). Daaromheen staat een groep professionals (de buitencirkel). Een cirkelcoördinator van Reclassering Nederland begeleidt de vrijwilligers en zorgt voor de koppeling tussen binnencirkel en buitencirkel: zie de illustratie links.
Samen werken zij aan het primaire doel van COSA: geen nieuwe slachtoffers. Hiervoor sluiten zij met het kernlid een contract af, waarin ook wordt vastgelegd dat het kernlid, de vrijwilligers en de cirkelcoördinator geen geheimen voor elkaar hebben.

In fase 1 komen de eerste acht weken de gehele binnencirkel en de cirkelcoördinator bijeen. Vervolgens worden groepsbijeenkomsten afgewisseld door individuele contacten. De cirkel bepaalt met elkaar en met de cirkelcoördinator vorm en frequentie. De duur van fase 1 wisselt in de praktijk. Soms is het al na twee of drie maanden mogelijk over te gaan naar fase 2, met een lagere contactfrequentie (één tot drie keer per maand). Soms duurt het langer. Fase 1 en 2 duren bij elkaar ongeveer 2.5 jaar. In de 3e en laatste fase zetten één of twee mentoren de begeleiding voort, zonder de binnencirkel. De praktijk wijst uit dat zedendaders vaak lang (meer dan twee tot drie jaar) aan de COSA-aanpak verbonden blijven voordat deze kan worden afgesloten.

Reclassering Nederland en Avans Hogeschool zijn in 2008 gestart met de voorbereidingen van de eerste cirkels. Jaarlijkse projectsubsidie van het ministerie van Veiligheid en Justitie ondersteunde de implementatie. In Nederland zijn in de periode 2009-2015 in totaal 74 zedendaders gestart met COSA. Meer dan 225 vrijwilligers zijn opgeleid. De aanpak is vanaf 2013 landelijk beschikbaar. Vanaf 2016 is COSA de projectfase voorbij en maakt het onderdeel uit van het reguliere aanbod van de reclassering.

Onderzoek naar COSA laat vrijwel zonder uitzondering positieve resultaten zien in termen van minder recidive, betere re-integratie, en kostenbesparing. In Nederland bedroeg de recidive (=veroordeling zedendelict) in 2015 nog 0%, hoewel bij drie kernleden verdenking bestond van een zedendelict. In studies naar zedenrecidive onder zedendelinquenten (3-5 jaar) worden in vergelijking recidivecijfers tussen circa 15%-30% genoemd. (Wilson et.al. 2009; Wilson et.al. 2007a). In internationaal onderzoek wordt 70% lagere recidive door COSA gevonden. Schattingen in het Verenigd Koninkrijk laten zien dat kostenbesparing door COSA ligt tussen de 3% (alleen kostenreductie in de strafrechtsketen) en 57% (maatschappelijke kosten meegerekend).

Publicatiedatum: 10-02-2015
Datum laatste wijziging :16-06-2017
Auteur(s): Bas Vogelvang,
Verwante vensters
Extra Vrijwilligers helpen bij doorbreken sociaal isolement
Sociaal isolement is bij een zedendader één van de belangrijkste risicofactoren. Het overgrote deel van de kernleden (de voormalige zedendader) verkeert bij de start van COSA in een sociaal isolement. Zelf noemen kernleden vooral het kunnen oefenen met sociale vaardigheden (als in een soort ‘proeftuin’) als belangrijke meerwaarde. Enkele kernleden benadrukken dat ze zonder de cirkel waarschijnlijk geïsoleerd waren gebleven en benoemen ook zelf de risico’s die dat met zich meebrengt.
Landelijk projectleider COSA Sylvia van Dartel: 'De drie tot vijf vrijwilligers die de zedendelinquent onder leiding van een cirkelcoördinator van Reclassering Nederland begeleiden, zijn er aan de ene kant voor de sociale ondersteuning en aan de andere kant om te signaleren en te monitoren. Het contact bestaat voor 75% uit ondersteuning en voor 25% uit het monitoren van de zedendelinquent'.
2014 is een jaar van groei geweest, aldus Van Dartel. Bij 65 nieuwe zedendelinquenten werd bekeken of ze aan de selectiecriteria voldeden. Ongeveer de helft daarvan stapte in een COSA- cirkel. Een enorm verschil met het begin: dat waren er vijf jaar geleden nog maar vijftien per jaar.'
De grote media-aandacht voor de zaak Benno L. was van directe invloed op de vrijwilligers uit de COSA-cirkel van Benno L. en de manier waarop zij de cliënt begeleidden. Vrijwilligers moesten een cursus Omgaan met agressie volgen en werden begeleid in het contact met media. Alle media-aandacht heeft het aantal belangstellenden echter niet afgeschrikt, zegt Van Dartel: 'Er waren in 2014 134 vrijwilligers actief binnen COSA. 128 waren in afwachting van een cirkel en 53 stonden eind 2014 nog op een wachtlijst voor een basistraining COSA.'
Verder studeren
Literatuur
Aanvullend materiaal
Links
Video



Gepubliceerd op 1 dec. 2014.
COSA is een methode om daders van zedenmisdrijven veilig te laten terugkeren in de maatschappij. COSA staat voor ‘Cirkels voor Ondersteuning, Samenwerking en Aanspreekbaarheid’. Doel van de methode is om te voorkomen dat zedendaders nieuwe slachtoffers maken. Het idee is dat een cirkel van drie tot vijf vrijwilligers de zedendader bij dagelijkse bezigheden bijstaat. Zo wordt voorkomen dat deze in een sociaal isolement raakt en daarmee opnieuw de fout in gaat. Met de inzet van vrijwilligers wordt de kans op recidive dus aanzienlijk verkleind. Als COSA vrijwilliger levert u zo een actieve bijdrage aan een veiliger samenleving.



No One Is Disposable: Circles of Support and Accountability (CoSA), 10 min. Informational Video about COSA. CoSA are covenantal Partnerships between individuals recently released from prison and congregational faith teams of 5-10 members to help the offender and the Durham community reconnect and restore wholeness to one another.



Yorkshire and Humberside Circles of Support and Accountability, 4:36.
The Guardian Small Charity Awards 2013 - winner's promotional video. Acknowledgements to Mark Green
eerste   vorige   homepage   volgende   laatste