Op initiatief van het Historisch Centrum Sociaal Werk, de Canon sociaal werk, Krachtproef, socialevraagstukken.nl en de BPSW komen meerdere activiteiten in 2025 in het teken te staan van 100 jaar opbouwwerk – 1925-2025.
Release podcast: Paul Vlaar: een halve eeuw opbouwwerk - van stadsvernieuwing naar energietransitie
Paul Vlaar (1952) begon in 1974 als opbouwwerker. Hij werkte in Leeuwarden, Groningen en Nijmegen en bij het NIZW/Movisie was hij verantwoordelijk voor de professionalisering en beroepsontwikkeling van het opbouwwerk. Hij is inmiddels gepensioneerd maar in Arnhem zeer actief bij de energietransitie in zijn buurt. Hij is ervan overtuigd dat er een enorme impuls van het opbouwwerk nodig is om de energietransitie uit het slop te trekken.
Herpremiere van de docufilm Werken aan de samenleving uit 1964
Deze vergeten film van de indertijd bekende cineast Theo van Haren Noman, gemaakt in opdracht van het Ministerie van Maatschappelijk Werk geeft een prachtig beeld van wat men na de oorlog met maatschappelijk opbouwwerk beoogde. De zwartwit-beelden zijn niet alleen uit historisch oogpunt interessant, maar raken opmerkelijk genoeg aan vraagstukken die ook vandaag de dag aan de orde zijn. De film wordt ingeleid door Jos van der Lans.
ONDER VOORBEHOUD
11 febr. 2025
16.00-17.30
BPSW Leidseweg 80
Utrecht
Officiële opening van het Wil van de Leur-opbouwwerkarchief
Voor een toelichting, zie het digitale deel van het archief op deze website. Met een rondetafelgesprek over de betekenis en de persoon van Wil van de Leur met een aantal mensen die nauw met hem hebben samengewerkt, waaronder Jim Schuyt.
2,3, 4 oktober
Drenthe
locatie volgt
Krachtproef 25 - in het teken van 100 jaar opbouwwerk
* Wil je het A3-affiche ontvangen of meer weten over een van de activiteiten of je daarvoor aanmelden? Stuur dan een mail aan: info@canonsociaalwerk.eu
Meer lezen over de geschiedenis van het opbouwwerk?
Daarvoor kan je terecht bij de Canon samenlevingsopbouw, waarvan ook een boekeditie is verschenen. Maar ook in de gedigitaliseerde boeken, die vermeld staan in het literatuuroverzicht onder aan deze pagina. Een lijst van historisch relevante gedigitaliseerde boeken en publicaties vind je in het Wil van de Leur-opbouwwerkarchief.
Wil je verhalen uit de geschiedenis van het opbouwwerk beluisteren? Helemaal onderaan deze pagina tref je een verwijzing naar een aantal podcasts.
Toelichting - geschiedenis in vogelvlucht
In 1925 nam de Drentse Commissaris van de Koningin, J.T. Linthorst Homan, het initiatief tot oprichting van een speciale commissie ‘voor den Oeconomischen, Cultureel en Hygiënischen Opbouw van Drenthe’. Later werd dit de Vereniging voor den opbouw van Drenthe. De armoede in Drenthe was schrijnend en de Vereniging was ambitieus. Ze wilde het nijverheidsonderwijs stimuleren, kraam- en kinderzorg opzetten, gezinnen sociale begeleiding bieden en economische activiteiten aanmoedigen en ondersteunen. Daarmee stond ze aan de wieg van wat we opbouwwerk zijn gaan noemen: het opbouwen van de samenleving, het investeren in groepen mensen om zich te kunnen verheffen.
Na de Tweede wereldoorlog kreeg het opbouwwerk een impuls van het Ministerie van Maatschappelijk Werk en kwam er een landelijke regeling voor ‘maatschappelijk opbouwwerk’. Het achterliggende idee was dat een snel veranderende samenleving van impulsen moest worden voorzien om burgers bijeen te brengen en verantwoordelijkheid te laten nemen voor het gemeenschappelijke leven. De (inmiddels) Stichting Opbouw Drenthe stond hiervoor model.
In de jaren zeventig politiseerde dit op zichzelf neutrale opbouwwerk in een werksoort die actief de zijde koos voor bewoners en doelgroepen. Vooral in de stadsvernieuwing speelde het opbouwwerk een beslissende rol. Daarna – in de jaren tachtig en negentig – kwam de klad erin, bezuinigingen en reorganisaties van het welzijnswerk marginaliseerde het vak. Maar het laatste decennium is er duidelijk sprake van een herleving van de samenlevingsopbouw en het opbouwwerk.
In een sterk geïndividualiseerde samenleving voelt het gebrek aan gemeenschappelijkheid als gemis. Wie – zoals het beleid voorstaat – zorgzame buurten wil of het belang van de sociale basis predikt, kan eigenlijk niet om het opbouwwerk heen.
Publicatiedatum: 22-10-2024
Datum laatste wijziging :13-12-2024
16-12-1997 → Vier verslavingszorgbestuurders nemen het initiatief tot het kwaliteitsproject Resultaten Scoren. 
16-12-1990 → Gene Pharming (Lelystad) ’maakt’ het eerste genetisch gemanipuleerde kalf ter wereld: stier Herman. 
16-12-1975 → Opening Atelier Sterrenberg, eerste kunstwerkplaats voor mensen met een verstandelijke beperking 
